Aksaray’da Gezilecek Yerler

İç Anadolu Bölgesi’nin önemli şehirlerinden biri olan Aksaray, yüzyıllar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yaparak Türkiye’nin en özel şehirlerinden biri haline gelmiştir. Hitit tabletlerinden Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesine kadar birçok tarihi belgede adı geçen Aksaray, Kapadokya Krallığı, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Araplar ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir merkez olmuştur. Her medeniyetten izler taşıyan Aksaray’da gezilecek yerler, merkez ilçe başta olmak üzere 8 ilçeye dağılmış durumdadır. “Aksaray’ın tarihi ve doğal güzellikleri nelerdir?” ve “Aksaray tarihi yerleri nelerdir?” gibi sorularınız varsa, bu rehberle detaylara göz atarak yolculuğunuzu planlayabilirsiniz.

Aksaray Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’ndeki Aksaray, 7 bin 659 kilometrekarelik yüzölçümüne ve 8 ilçeye sahiptir. 2022 yılı verilerine göre nüfusu 433 binin üzerindedir. Nüfusun yaklaşık dörtte üçü şehir merkezinde yaşarken, Eskil, Ortaköy, Sultanhanı ve Güzelyurt şehrin en kalabalık ilçeleri arasında yer alır.

Aksaray’ın en ilginç özelliklerinden biri, isminin 1000 yıldan uzun süredir korunmasıdır. İlkçağda Garsaura olarak bilinen bu topraklar, 1071 yılında Malazgirt Zaferi ile Türklerin kontrolüne geçmiştir. Kapadokya Krallığı döneminde Archelais olarak adlandırılan şehir, Türkler tarafından Aksaray olarak yeniden adlandırılmıştır. Osmanlı döneminde de ismini koruyan Aksaray, Evliya Çelebi’nin ünlü Seyahatnamesi’nde de geçer. Çelebi’nin ifadesine göre, 1192 yılında şehri yeniden inşa eden II. Kılıçarslan, buraya beyaz renkli büyük bir saray yaptırmış ve bu saraydan ötürü şehir, yüzyıllar boyunca Aksaray olarak anılmıştır.

Aksaray’da Ne Yenir?

Kapadokya bölgesinde yer alan Aksaray, bölge mutfağına özgü birçok lezzetin tadına varabileceğiniz bir şehirdir. Aksaray ziyaretlerinizde, bayat ekmeklerin salça ve soğan karışımıyla birleştiği ve üzerine çökelekle servis edilen papara ile ayva dolması mutlaka denenmesi gereken lezzetlerin başında gelir. Ayrıca karıştırma, soğan dolması ve şeker pancarı yahnisi de sadece Aksaray’da karşınıza çıkabilecek diğer yöresel yemeklerdir.

Aksaray’da Gezilecek Yerler

Aksaray, ev sahipliği yaptığı her medeniyetin mirasını günümüze kadar taşımayı başarmış bir şehirdir. Hanlardan hamamlara, camilerden kiliselere ve medreselere kadar birçok tarihi yapıyla dolu olan Aksaray, aynı zamanda Kapadokya bölgesi sınırları içinde yer alır ve peri bacaları, Ihlara Vadisi, Hasan Dağı ve Tuz Gölü gibi doğal güzelliklerle de ünlüdür.

İşte Aksaray’da görmeniz ve gezmeniz gereken bazı yerler:

• Güvercinkayası
• Ihlara Vadisi
• Hasan Dağı
• Tuz Gölü
• Aksaray Müzesi
• Güzelyurt Evleri
• Zinciriye Medresesi
• Ziga Kaplıcaları
• Acemhöyük
• Yılanlı Kilise
• Çanlı Kilise
• Ağaçaltı Kilisesi
• Sümbüllü Kilise
• Aziz Mercurius Yeraltı Şehri
• Aşıklı Höyük
• Paşa Hamamı

Ihlara Vadisi

Güzelyurt ilçesi sınırlarında, adını verdiği Ihlara beldesinde bulunan Ihlara Vadisi, Aksaray’da gezilecek doğal yerler listesinin en başında gelir. 18 kilometrelik uzunluğu ve ortalama 150 metre derinliği ile dünyanın sayılı kanyonları arasında yer alan Ihlara Vadisi, dünya genelindeki benzerlerinden farklı olarak insanların yaşam alanları kurduğu ender kanyonlardan biridir. Vadinin oluşumunu sağlayan Melendiz Nehri, bölgeye hayat verir ve vadinin genişliği 200 metreyi bulur. Ihlara Vadisi boyunca, kanyonun bir parçası olan taşlardan oyulmuş birçok mekân ve freskli kiliseler bulunur.

Bölgede görülebilecek kiliseler arasında Eğritaş Kilisesi, Yılanlı Kilise, Sümbüllü Kilise, Kokar Kilise, Pürenli Seki Kilisesi ve Ağaçaltı Kilisesi ön plana çıkar. Ihlara Vadisi’ndeki bu tarihi yapıları ziyaret ederken bölgede kamp yapabilir ve yürüyüş yolları ile unutamayacağınız bir keşif yolculuğuna çıkabilirsiniz.

Hasan Dağı

Türkiye’nin volkanik dağlarından biri olan Hasan Dağı, Aksaray gezilerinizde ziyaret edebileceğiniz doğa harikalarından biridir. 3 bin 268 metre yüksekliğindeki Hasan Dağı, yılın her mevsiminde ziyaretçilerini ağırlar. Zirve yolculuğunuzda Hasan Dağı’nın farklı yürüyüş yollarını tercih ederek doğa ile iç içe, Tuz Gölü manzarası eşliğinde bir geziye çıkabilirsiniz. Muhteşem bitki örtüsü, çiçekler ve kelebeklerle sizi karşılayan Hasan Dağı, kış aylarında kayak, bahar aylarında yamaç paraşütü gibi etkinliklere de ev sahipliği yapar. Hasan Dağı’nı keşfederken Nora Antik Kenti ve Süt Kilisesi gibi tarihi yapılarla da karşılaşabilirsiniz.

Güzelyurt Evleri

1900’lü yılların ilk çeyreğine kadar Rumların ve Türklerin birlikte yaşadığı Güzelyurt, Gelveri Evleri olarak da bilinen tarihi taş evleriyle ünlüdür. Kurtuluş Savaşı’nın ardından Rumlar Yunanistan’a göç ederken, Yunanistan’daki Türkler Güzelyurt’a yerleşmiş ve bu evlerde yaşamaya başlamıştır. Taş binalar ve kayadan oyma mekanlar olan Güzelyurt Evleri, Kapadokya coğrafyasının bir mirası olarak Türkiye’nin kültür hazinesine eklenmiştir. Bölgede ayrıca Aya Gregorius Theologos Kilisesi de ziyaret edilmesi gereken mekanlar arasındadır. Güzelyurt Evleri, her yıl on binlerce ziyaretçisine fotoğrafçılık açısından da eşsiz bir deneyim sunar.

Zinciriye Medresesi

Karamanoğulları Beyliği’nden Yahşi Bey’in 1336 yılında inşa ettirdiği Zinciriye Medresesi, Osmanlı döneminin en önemli eğitim kurumlarından biri olarak bilinir. Osmanlı döneminin son yıllarında hapishane olarak kullanılan bu yapı, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarından 1985 yılına kadar Aksaray Müzesi olarak hizmet vermiştir. Açık avlulu ve geometrik şekillerle zenginleştirilmiş mimarisi, Selçuklu mimarisinin izlerini taşır.

Zincirli Medrese, günümüzde bölgedeki birçok sosyal ve kültür sanat etkinliğine ev sahipliği yapmaktadır. Aksaray merkezindeki Zinciriye Medresesi, pazar günleri hariç haftanın her günü sabah 09:00 ile akşam 17:00 saatleri arasında ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Güvercinkayası

Anadolu’da kale kent tarzının öncülerinden biri olan Güvercinkayası, Aksaray’ın Gülağaç ilçesindeki Çatalsu Köyü sınırlarında yer alır. Tarihi göç yollarından Melendiz Nehri kıyısında bulunan Güvercinkayası’nın, M.Ö. 4700 yıllarına kadar uzandığı düşünülmektedir. Bölgede 1996 yılında başlayan arkeoloji çalışmaları günümüzde de devam etmektedir.

Anadolu’daki kale kent modelinin ender örneklerinden olan Güvercinkayası, Anadolu’daki kent yaşantısının evrimleşme sürecine ışık tutar. Yüksek bir kayanın üzerine inşa edilen Güvercinkayası Höyüğü, binlerce yıllık bir yolculuğa çıkmak isteyen ziyaretçilerine unutulmaz bir keşif turu sunar.

Acemhöyük

Hitit yazıtlarında adından bahsedilen Asur döneminin kentlerinden biri olan Puruşhattum, bugünkü adıyla Acemhöyük, sizi 4 bin yıl geriye götürerek tarihi bir yolculuğa çıkarır. Anadolu coğrafyasının en büyük höyüklerinden biri olan Acemhöyük, Aksaray’ın Yeşilova beldesinde yer alır. Acemhöyük’te 1960’lı yıllarda başlayan kazı çalışmaları günümüzde de devam etmektedir. Zengin tarihî geçmişiyle bilinen bu höyük, Aksaray’da görülmesi gereken en önemli arkeolojik alanlardan biridir.

Aksaray Müzesi

Aksaray’ın merkezinde bulunan Aksaray Müzesi, haftanın her günü 09.00 ila 17.00 saatleri arasında ziyaretçilerine Kapadokya başta olmak üzere bölgenin tarihine ışık tutan eserlerin sergilendiği müze olarak faaliyet göstermektedir. Müze envanterinde, Aksaray sınırları içerisindeki arkeoloji kazılarından çıkarılan toplam 15 bin 639 adet eser bulunmaktadır. Müze, 2 bin 400 metrekarelik kapalı alanıyla geniş bir koleksiyona sahiptir. Peri bacalarından esinlenerek inşa edilen tasarımıyla müze, Kapadokya bölgesinin tarihi ve kültürel mirasını yansıtan önemli bir yapıdır.

Aksaray’daki Diğer Gezilecek Yerler

• Yılanlı Kilise:
  Ihlara Vadisi’nde yer alan Yılanlı Kilise, Bizans dönemine ait freskleri ve mistik atmosferi ile dikkat çeker. Adını duvarlarındaki yılan motiflerinden alır ve ziyaretçilerine tarihi bir yolculuk sunar.
• Çanlı Kilise:
  Güzelyurt ilçesinde yer alan Çanlı Kilise, Kapadokya bölgesindeki volkanik tüf kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş yapılardan biridir. Mimari yapısı ve içerisindeki fresklerle dikkat çeker.
• Ağaçaltı Kilisesi:
  Ihlara Vadisi’nde yer alan Ağaçaltı Kilisesi, vadinin en eski kiliselerinden biridir. Hristiyanlık tarihine tanıklık eden bu yapı, duvarlarındaki fresklerle dikkat çeker ve ziyaretçilerine mistik bir atmosfer sunar.
• Sümbüllü Kilise:
  Yine Ihlara Vadisi’nde yer alan Sümbüllü Kilise, kayalara oyulmuş mimarisi ve etkileyici freskleri ile öne çıkar. Bu kilise, vadinin doğal güzellikleri ile tarihi bir mirası bir araya getirir.
• Aziz Mercurius Yeraltı Şehri:
  Aksaray’ın Saratlı köyünde yer alan Aziz Mercurius Yeraltı Şehri, 3 katlı ve birbirine bağlı odaları ile dikkat çeker. Bu yeraltı şehri, Kapadokya bölgesindeki diğer yeraltı şehirleri gibi saklanma ve ibadet amaçlı kullanılmıştır.
• Aşıklı Höyük:
  Aksaray’ın Kızılkaya köyü yakınlarında yer alan Aşıklı Höyük, Türkiye’nin en eski köy yerleşimlerinden biridir. 10 bin yıllık bir geçmişe sahip olan bu höyük, Neolitik Dönem’e ışık tutan önemli bir arkeolojik alan olarak dikkat çeker.
• Paşa Hamamı:
  Aksaray merkezinde yer alan Paşa Hamamı, Osmanlı dönemine ait bir yapıdır. Restore edilerek ziyarete açılan bu hamam, tarihî dokusu ve mimarisiyle ziyaretçilerine nostaljik bir atmosfer sunar.

Aksaray’da Yapılacak Diğer Aktiviteler

Aksaray, tarihi ve doğal güzellikleri ile ziyaretçilerine çeşitli aktiviteler sunar. Kapadokya bölgesinin bir parçası olan bu şehirde, balon turlarına katılarak peri bacalarını ve doğa harikalarını havadan görebilir, Ihlara Vadisi’nde yürüyüş yapabilir veya Hasan Dağı’nda yamaç paraşütü deneyimi yaşayabilirsiniz. Aksaray’ın tarihi ve kültürel zenginliklerini keşfetmek için müzeleri gezebilir, geleneksel Kapadokya lezzetlerini tatmak için yerel restoranları ziyaret edebilirsiniz.

Aksaray’da Kışın Gezilecek Yerler

Sinop’u kışın ziyaret etmeyi planlıyorsanız, tarihi yerlere daha fazla ağırlık verebilirsiniz. Karadeniz ikliminin etkisiyle sürekli yağış alan Sinop’ta, şehir ve ilçe merkezlerinde gezilerinizi gerçekleştirebilir, ayrıca gerekli güvenlik önlemleri alarak trekking ve çadır kampı gibi etkinlikler de düzenleyebilirsiniz. Hem tarihi hem doğal güzellikleri keşfetmek için en uygun zaman dilimi Haziran ile Eylül ayları arasındadır. Bu dönemde sıcaklıklar da henüz çok yüksek olmadığından, motosikletle rahatlıkla seyahat edebilir ve tüm etkinlikleri değerlendirebilirsiniz. İnceburun’dan Boyabat’a, Türkeli’nden Gerze’ye kadar uzanan bu rotada, tarihin mavi ile buluştuğu bir deneyim yaşayabilirsiniz. eKuralkan güvencesi ile size uygun motosiklet seçenekleri ile seyahatinizi konforlu hale getirebilirsiniz.